Γνωσιακη

Η γνωσιακή –Συμπεριφοριστική προσέγγιση είναι μια από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες, η οποία χρησιμοποιείται ευρύτατα τα τελευταία χρόνια σε ένα μεγάλο πλαίσιο ψυχικών  διαταραχών, όπως οι αγχώδεις διαταραχές, οι διαταραχές διάθεσης κ.α.

Αρχικά η γνωσιακή –συμπεριφοριστική (ή γνωστική συμπεριφορική) προσέγγιση χρησιμοποιήθηκε από τον Aaron Beck στη δεκαετία του ‘60, για την θεραπεία της κατάθλιψης, όμως σταδιακά χρησιμοποιήθηκε και σε άλλες περιπτώσεις με μεγάλη επιτυχία.

Στην ουσία πρόκειται για μια σύνθεση γνωσιακών και συμπεριφορικών προσεγγίσεων.

Στόχος της θεραπευτικής παρέµβασης είναι η αναγνώριση των προτύπων δυσλειτουργικής σκέψης και συµπεριφοράς.

Οι πελάτες μαζί με τον θεραπευτή προσπαθούν να  αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν το πρόβλημα,  ανακαλύπτοντας τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Η θεραπεία συνήθως εστιάζεται στο  εδώ και τώρα και στηρίζεται στη συνεργασία πελάτη και θεραπευτή για τη διαμόρφωση μιας κοινής άποψης ανάμεσά τους για τα προβλήματα του ασθενούς. Μέσω αυτής της διαδικασίας  καθορίζονται  οι στόχοι αλλά και οι τρόποι και οι στρατηγικές  για τη θεραπεία. Σύμφωνα με τη γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεωρία, η συναισθηματικές δυσκολίες του ατόμου οφείλονται στις αυτόματες σκέψεις που κάνει, οι οποίες προέρχονται από τις πυρηνικές πεποιθήσεις. Αφού εντοπιστούν οι αυτόματες σκέψεις και κατανοήσει ο συμβουλευόμενος πως λειτουργούν,  σε συνεργασία με τον θεραπευτή,  θα προσπαθήσει να τις τροποποιήσει. Σε επόμενο στάδιο της θεραπείας θα αντιμετωπιστούν και οι πυρηνικές πεποιθήσεις.

Οι εξωπραγματικές και παράλογες σκέψεις οφείλονται σε διάφορα γνωστικά λάθη όπως :

1. Υπεργενίκευση, όπου το άτομο καταλήγει σε συνολικά συμπεράσματα βασιζόμενο μόνο σε ένα παράδειγμα.
2. Η  πολωτική σκέψη, όπου το άτομο στις αποφάσεις του βλέπει μόνο δύο αντίθετες  καταστάσεις χωρίς τίποτα ενδιάμεσο.
3. Η  επιλεκτική αφαίρεση, όπου το άτομο επικεντρώνει την προσοχή του μόνο σε ένα σημείο του συνόλου, αγνοώντας το υπόλοιπο πλαίσιο.
4. Η αυθαίρετη επαγωγή κατά την οποία το άτομο καταλήγει σε αυθαίρετα συμπεράσματα χωρίς αποδείξεις.
5. Η  αυτό-ενοχοποίηση, όπου το άτομο αποδίδει ευθύνες στον εαυτό του ακόμα και σε καταστάσεις που είναι μακρινές ή άσχετες από αυτό.

Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί  ατομικά, με οικογένειες ή ομάδες.

Βιβλιογραφία
 -Ευσταθίου, Γ. Μέθοδοι και τεχνικές στη γνωσιακή – συµπεριφοριστική θεραπεία ενηλίκων,2013