ΠΩΣ ΘΑ ΘΕΣΟΥΜΕ ΥΓΙΗ ΟΡΙΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΣ

Τι είναι τα όρια και γιατί είναι απαραίτητα;

Τα προσωπικά όρια αποτελούν τη βάση μιας ολοκληρωμένης και ισορροπημένης ζωής. Τα όρια είναι αυτά που μας προστατεύουν από την χειραγώγηση, την εκμετάλλευση και την κάθε μορφής κακοποίηση. Χωρίς αυτά,  οι ανάγκες μας  θα παραμένουν ανικανοποίητες,  η αυτοεκτίμησή μας  θα κλονίζεται και η  αίσθηση του εαυτού μας  θα είναι θολή και ασαφής.

Τα όρια, με απλά λόγια, είναι εκείνες οι νοητές γραμμές που αντιπροσωπεύουν τις αρχές μας, τις  αξίες, τις προσδοκίες μας και  μας  βοηθούν να ορίσουμε σε τι είμαστε διατεθειμένοι να πούμε «ναι» και σε τι «όχι». Θέτουμε όρια ακόμη και όταν αυτό δεν είναι πρόδηλο και εμφανές  χρησιμοποιώντας λεκτικούς τρόπους ή μη λεκτικούς.

Παρόλο που η λέξη «όρια»  παραπέμπει σε περιορισμούς και δεσμεύσεις, στην πραγματικότητα, τα  υγιή όρια αποτελούν  το  «εισιτήριο» για να ζήσουμε μια ζωή ελεύθερη και «γεμάτη»,  δημιουργώντας υγιείς και αρμονικές σχέσεις.

Η διαμόρφωση των ορίων μας δεν είναι μια απλή υπόθεση αφού συχνά η παραβίαση τους  μπορεί να είναι δυσδιάκριτη. Αν και είναι τόσο σημαντικά, πολύ συχνά αγνοούνται όχι μόνο από τους άλλους αλλά ακόμη και από εμάς τους ίδιους.

Γιατί όμως είναι τόσο δύσκολο να θέσουμε τα όριά μας;

Επειδή…

• Νιώθουμε ότι θα στενοχωρήσουμε  τους άλλους και αυτό μας δημιουργεί ενοχή.
• Νιώθουμε φόβο για τα συναισθήματα που θα εκφράσουν οι άλλοι (θυμό, επιθετικότητα, ειρωνεία)
• Έχουμε ανεπτυγμένη την ενσυναίσθηση και θέλουμε να συμπαρασταθούμε ή να φροντίσουμε  τους άλλους ακόμη και με προσωπικό κόστος.
• Μας  ενδιαφέρει πολύ η γνώμη των άλλων και δεν θέλουμε να μας θεωρήσουν εγωιστές, αδιάφορους και σκληρούς.
• Έχουμε την τάση να θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους άλλους (people pleasers) και δυσκολευόμαστε να πούμε όχι.
• Υποτιμάμε  τις ανάγκες μας και δίνουμε  προτεραιότητα στις ανάγκες των άλλων.
• Δεν ξέρουμε πώς να υποστηρίξουμε αποτελεσματικά τον εαυτό μας όταν οι άλλοι προσπαθούν να παραβιάσουν τα όριά μας.
• Δεν είμαστε  αρκετά διεκδικητικοί.

Πώς μπορείτε  να θέσετε τα  όριά σας;

• Ορίστε τα όριά σας σύμφωνα με τις ανάγκες σας. Μην ξεχνάτε ότι εσείς αποφασίζετε.
• Αν έχετε δυσκολία να χαράξετε τα όριά σας, αναζητήστε βοήθεια από κάποιον θεραπευτή. Θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε τα εμπόδια και θα σας υποστηρίξει για την εφαρμογή τους.
• Να θυμάστε ότι έχετε κάθε δικαίωμα να θέτετε όρια στις σχέσεις σας, άρα μη νιώθετε ένοχος/η.
• Δείξε εμπιστοσύνη στη διαίσθησή σας. Αν με κάποια λόγια ή με κάποιες ενέργειες  δεν νιώθετε καλά, πιθανόν να παραβιάζονται τα όριά σας.
• Εξηγήστε τα όριά σας ειλικρινά, με ήρεμο τρόπο.
• Δώστε λίγο χρόνο να συνηθίσουν τα όριά σας.
• Μάθετε  να λέτε  «όχι».
• Εμπιστευτείτε  τον εαυτό σας  και απομακρυνθείτε  από εκείνους που δεν σέβονται τα όριά σας.
• Ενημερώστε τους άλλους όταν έχουν ξεπεράσει τα όρια, έχουν ενεργήσει ανάρμοστα ή δεν σας σεβάστηκαν με οποιονδήποτε τρόπο.
• Μη  φοβάστε να το πείτε στους άλλους όταν χρειάζεστε συναισθηματικό και φυσικό χώρο.
• Μη συμβιβάζεστε για να αποφύγετε την δυσαρέσκεια των άλλων.
• Μην ενδίδετε σε πιέσεις για παραβίαση των ορίων σας. Είναι πιθανό να μην σας πάρουν στα σοβαρά και να σας πιέσουν περισσότερο.
• Ορισμένα όρια, για τον καθένα από εμάς, είναι πιο σημαντικά από άλλα. Θα πρέπει να γνωρίζετε  πότε τα όρια σας μπορούν να γίνουν περισσότερο ελαστικά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό είναι κάτι που θα αποφασίσετε εσείς και μόνο εσείς.

Ο ορισμός ορίων θα σας βοηθήσει να τονώσετε την αυτοεκτίμησή σας, να ανακτήσετε τον αυτοσεβασμό σας, να γίνετε περισσότερο διεκδικητικοί, να νιώθετε και να εκφράζετε λιγότερο θυμό, να νιώθετε ηρεμία και ασφάλεια, να βιώνετε χαμηλότερα επίπεδα άγχους, να έχετε λιγότερες συγκρούσεις και να καλύπτετε σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανάγκες σας.

Εμπιστευτείτε και πιστέψτε στον εαυτό σας. Εσείς τον γνωρίζετε καλύτερα από όλους. Ξέρετε τις επιθυμίες και τις ανάγκες σας. Μην αφήνετε κανέναν άλλο να έχει εξουσία επάνω σας και να παίρνει τις αποφάσεις αντί για εσάς τους ίδιους.

 Featured Picture: By timur-weber on pexels

Βιβλιογραφία
 Schutt, M. K. (2020). This World is Exhausting, don’t Let it Exhaust You: Setting Emotional Boundaries to Prevent Fatigue.
 Piazzesi, C., Blais, M. & Belleau, H. (2019). Boundaries of Marital and Family Intimacy: From Theory to Empirical Approaches. Enfances, Familles, Générations
 Tawwab, N. G. (2021). Set Boundaries, Find Peace: A Guide to Reclaiming Yourself. Hachette UK.