Κάθε φορά που αλληλεπιδρούμε με την οικογένειά μας, τους φίλους, τους συνεργάτες, τους γείτονές μας, μπαίνουμε στη διαδικασία της επικοινωνίας. Αν και είναι πιο πιθανό να αντιληφθούμε την επικοινωνία απλά σαν μια συζήτηση που κάνουμε, στην πραγματικότητα είναι πολλά περισσότερα. Είναι μια τέχνη, ένα εργαλείο επιβίωσης αλλά και ένα οδηγός για μια καλύτερη ζωή με αρμονία και ευημερία. Θα έχετε διαπιστώσει, όμως, ότι όσο εύκολο και απλό μπορεί να φαίνεται, τόσο δύσκολο μπορεί να αποδειχθεί πολλές φορές στην πράξη. Εμπόδια, παρερμηνείες και παρεξηγήσεις δυσχεραίνουν την προσπάθειά μας για επικοινωνία. Άλλωστε, όπως είπε και η Virginia Satir “Το μήνυμα που στέλνεται δεν είναι πάντα το μήνυμα που λαμβάνεται».
Η εκμάθηση βασικών δεξιοτήτων επικοινωνίας είναι μια απαραίτητη διαδικασία, που μας επιτρέπει να ακούμε προσεκτικά και να εκφραζόμαστε καλύτερα με άμεσο αποτέλεσμα τη βελτίωση των σχέσεών μας, προσωπικών ή και επαγγελματικών. Η επικοινωνία είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη φύση μας, διευκολύνει τη ζωή μας και «ανοίγει πόρτες» που μέχρι χθες μπορεί να φαίνονταν κλειστές.
Πώς θα βελτιώσουμε όμως τις επικοινωνιακές μας δεξιότητες; Ποιά είναι τα μυστικά για μια αποτελεσματική επικοινωνία;
1. Ακούμε προσεκτικά. Είναι αυτονόητο; Μάλλον όχι. Έχει μεγάλη σημασία να ακούμε πραγματικά τι έχει να πει ο άλλος, αντί να θεωρούμε ότι ξέρουμε τι θέλει να πει ή να προετοιμάζουμε την απάντησή μας. Αρκετές φορές, έχουμε την τάση να βγάζουμε συμπεράσματα από κάποιες λέξεις ή φράσεις του άλλου, όμως έτσι χάνουμε την πλήρη εικόνα και είναι πολύ πιθανό να οδηγηθούμε σε παρεξηγήσεις. Ας δώσουμε, λοιπόν, όλη την προσοχή μας και ας δείξουμε ενσυναίσθηση και αποδοχή.
2. Η γλώσσα του σώματος έχει σημασία. Είναι σημαντικό όταν πρόκειται να μιλήσουμε σε ένα άτομο να το κοιτάζουμε κατά πρόσωπο, να διατηρούμε δηλαδή την οπτική επαφή χωρίς όμως να το κοιτάζουμε επίμονα. Αν, αντιθέτως, την ίδια στιγμή κοιτάμε το κινητό μας, χαζεύουμε έξω από το παράθυρο ή ψάχνουμε στο συρτάρι μας, του δίνουμε την εντύπωση ότι δεν ενδιαφερόμαστε για όσα λέει. Επιπλέον, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις χειρονομίες μας χωρίς να γινόμαστε υπερβολικοί, κάτι που θα έκανε τον άλλο να νιώσει άβολα. Η λεκτική επικοινωνία και η γλώσσα του σώματος πρέπει να είναι συγχρονισμένα για να μεταφέρουν ένα σαφές μήνυμα. Ας μην ξεχνάμε ότι η μη λεκτική επικοινωνία θεωρείται περισσότερο ισχυρή από την λεκτική. Η απουσία οπτικής επαφής, τα σταυρωμένα χέρια, η φυσική απόσταση από τον συνομιλητή μας, οι γκριμάτσες, η αμυντική στάση θα δυσχεράνουν την επικοινωνία μας.
3. Αφιερώστε χρόνο για την επικοινωνία σας. Είναι σημαντικό να διαθέσετε χρόνο και υπομονή για την επικοινωνία σας. Μια αλληλεπίδραση με βιασύνη ή εκνευρισμό θα περάσει λανθασμένα μηνύματα στον συνομιλητή σας και θα είναι η αφετηρία για παρερμηνείες και παρεξηγήσεις.
4. Εξασκηθείτε στην παράφραση. Η παράφραση είναι μια αποτελεσματική τεχνική για να βεβαιωθείτε ότι έχετε κατανοήσει πλήρως τα λόγια του συνομιλητή σας. Αν παραφράσετε, με δικά σας λόγια, τα λεγόμενα της άλλης πλευράς, θα διαπιστώσετε αν έχετε κατανοήσει σωστά το νόημά τους. Επιπλέον, η άλλη πλευρά θα αισθανθεί ότι ακούγεται και θα ενθαρρυνθεί να μιλήσει περισσότερο.
5. Σκεφτείτε πριν μιλήσετε. Μη βιάζεστε να πείτε το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό, αλλά πάρτε λίγο χρόνο να σκεφτείτε τι θα πείτε και πώς για να αποφύγετε άβολες καταστάσεις και στιγμές αμηχανίας.
6. Κάντε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου. Οι ερωτήσεις είναι απαραίτητες, ιδιαίτερα αν δεν είστε σίγουροι ότι καταλάβατε καλά. Επιδιώξτε να χρησιμοποιήσετε ερωτήσεις ανοικτού τύπου, δηλαδή ερωτήσεις που δεν επιδέχονται μονολεκτικές απαντήσεις. Αντί να πείτε λοιπόν «Ενοχλήθηκες;», πείτε «Πώς ένιωσες;». Έτσι ενθαρρύνουμε τον άλλο να μιλήσει περισσότερο, αν το επιθυμεί.
7. Μην επιτίθεστε. Συχνά, η πρώτη μας αντίδραση όταν νιώθουμε αδικημένοι είναι να επιτεθούμε. Έχουμε κάθε δίκιο να νιώθουμε θυμωμένοι και να θέλουμε να εκφράσουμε το συναίσθημά μας, αλλά αν επιτεθούμε έχουμε καταδικάσει κάθε προσπάθεια για διάλογο και επικοινωνία. Η άλλη πλευρά, που θα νιώσει την επίθεση, θα αντιδράσει αμυντικά. Είτε θα «κλειδώσει», νιώθοντας ότι κάθε νέα τοποθέτησή της θα πυροδοτήσει μια νέα επίθεση είτε θα επιτεθεί με τη σειρά της και η επικοινωνία σας θα καταλήξει σε «πεδίο μάχης». Αντί να κατηγορήσετε τον άλλο, είναι περισσότερο χρήσιμο και αποτελεσματικό να περιγράψετε πώς νιώθετε εσείς και τι θέλετε. Για παράδειγμα, αντί να πείτε: «Ποτέ δεν ενδιαφέρεσαι για τα συναισθήματά μου», θα μπορούσατε να πείτε «αισθάνομαι πληγωμένος μερικές φορές».
8. Μείνετε στο παρόν. Αφήστε το χθες εκεί που ανήκει: στο παρελθόν. Αν αρχίσουν οι αναφορές στο τι έγινε πέρυσι ή πριν δυο χρόνια ή ακόμη και πριν δέκα χρόνια, ένα είναι σίγουρο: θα ανασύρετε παράπονα και δυσαρέσκειες του παρελθόντος και θα τους επιτρέψετε να εξουσιάσουν το παρόν σας, μετατρέποντας μικρές διαφωνίες σε ζητήματα μείζονος σημασίας. Επικεντρωθείτε στο «εδώ και τώρα».
9. Να έχετε επίγνωση των συναισθημάτων σας. Η βελτίωση της επικοινωνίας προϋποθέτει την αναγνώριση των συναισθημάτων μας για να μπορούμε να τα εκφράσουμε αλλά και για να τα έχουμε υπό έλεγχο όταν χρειάζεται. Έτσι, ακόμη και αν νιώθετε πολύ θυμωμένοι, καλύτερα να αφήσετε λίγο χρόνο να περάσει και να το συζητήσετε την επόμενη ημέρα. Πάρτε λίγο χρόνο και επεξεργαστείτε αυτά που νιώθετε. Η συναισθηματική επίγνωση είναι ένας σημαντικός παράγοντας για καλύτερη επικοινωνία.
10. Χρησιμοποιήστε το χιούμορ. Το χιούμορ είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία μιας καλής επικοινωνίας. Μειώνει την ένταση, δημιουργεί καλή διάθεση και ενισχύει τον συναισθηματικό δεσμό.
11. Διατηρήστε θετική στάση και χαμογελάστε. Όταν χαμογελάτε συχνά, εκπέμπετε μια θετική εικόνα και είναι περισσότερο πιθανό να ανταποκριθούν και οι άλλοι με παρόμοιο τρόπο. Είναι, όπως λένε, μεταδοτικό.
12. Αποφύγετε τα γραπτά μηνύματα. Όλοι μας έχουμε διαπιστώσει τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η επικοινωνία μέσω μηνυμάτων. Άμεση, εύκολη, γρήγορη και…αφορμή για παρεξηγήσεις. Χρησιμοποιήστε τα μηνύματα μόνο για απλές, καθημερινές συνεννοήσεις και αποφύγετε τη χρήση τους για σοβαρά ζητήματα, εκτός κι αν χειρίζεστε άριστα τον γραπτό λόγο.
Η αποτελεσματική επικοινωνία έχει παρομοιαστεί με έναν χορό, στον οποίο ο ένας επηρεάζει με τα βήματά του τα βήματα του άλλου. Στο χέρι σας είναι αν θα χορέψετε τάνγκο, βιεννέζικο βαλς ή… rock and roll.
Βιβλιογραφία: -Cohen, T. F., & Strong, B. (2020). The marriage and family experience: Intimate relationships in a changing society. Cengage learning. -Sillars, A. L., & Vangelisti, A. L. (2018). Communication: Basic properties and their relevance to relationship research. -Ivey,A.E., et al.(1996). Συμβουλευτική Μέθοδος Πρακτικής Προσέγγισης. Ελληνικά Γράμματα,Μετάφραση-Επιμέλεια: Μ. Μαλικιώση-Λοΐζου Featured image: By svklimkin on Pixabay
You may also like
