ΥΓΙΗΣ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ ή ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ;

-Κοιτάζεστε  στον καθρέφτη. Νιώθετε  όμορφα, σας αρέσει η εικόνα σας. Μπορείτε ακόμη και να μονολογήσετε «Είμαι όμορφη/όμορφος».

-Η ιδέα που προτείνατε στην εταιρεία σας πήγε πολύ καλά και έφερε μεγάλη επιτυχία. Οι άλλοι σας συγχαίρουν και σας επαινούν. Νιώθετε πολύ ικανοποιημένος από τον εαυτό σας. Σκέφτεστε: «Τα καταφέρνω πολύ καλά στη δουλειά μου. Είμαι ικανός».

Όταν νιώθεις καλά με τον εαυτό σου και αναγνωρίζεις  τα θετικά σου στοιχεία, ακόμη και όταν κάποιες φορές περηφανεύεσαι γι’ αυτά, μπορεί να είναι έκφραση ενός υγιούς ναρκισσισμού και δεν θεωρείται ένδειξη παθολογίας. Αντιθέτως,  μπορεί να δείχνει υψηλή αυτοεκτίμηση και επίγνωση των δυνατών σου σημείων. Ο ναρκισσισμός χαρακτηρίζει όλους τους ανθρώπους και έχει τις ρίζες του στην παιδική ηλικία,  όταν το παιδί νιώθει ότι βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής των ενηλίκων και,  κατά συνέπεια,  βιώνει μια αίσθηση παντοδυναμίας. Στη συνέχεια, καθώς το παιδί μεγαλώνει, αυτή η εγωκεντρική  αίσθηση θα παραχωρήσει τη θέση της σε μια περισσότερο υγιή και  ρεαλιστική αντίληψη της πραγματικότητας. Ο υγιής ναρκισσισμός είναι σημαντικός για αρκετούς λόγους: Εάν μπορείτε να τον βιώσετε θα σας βοηθήσει σε δύσκολες στιγμές,  όταν ανακαλέσετε στη  μνήμη σας τις ικανότητες και τα δυνατά σας σημεία και θα αντλήσετε στήριξη και ενδυνάμωση. Επιπλέον, ακόμη και μέσα σε συνθήκες ματαίωσης ή απογοήτευσης,  θα διατηρήσετε την αγάπη για τον εαυτό σας, θα τον φροντίσετε και θα είστε συμπονετικοί απέναντί του. Αυτά τα στοιχεία συνιστούν έναν υγιή ναρκισσισμό που μας παρέχει  τους ψυχολογικούς πόρους για να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε δύσκολη στιγμή ή κρίση παρουσιαστεί στη ζωή μας.

• Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας χαρακτηρίζονται από αίσθηση μεγαλείου,  σπουδαιότητας και ανωτερότητας  για τον εαυτό τους.
• Διογκώνουν τα επιτεύγματά τους και τα ταλέντα τους και περιμένουν την αναγνώριση από τους άλλους,  χωρίς παράλληλα να παρουσιάζουν αντίστοιχες επιτυχίες.
• Επιδίδονται σε έντονη ενασχόληση με φαντασιώσεις για επιτυχία, δύναμη, εξυπνάδα, ομορφιά ή ιδανική αγάπη. Πολλές φορές χάνονται στις σκέψεις τους και πλάθουν σενάρια  στο μυαλό τους για την μοναδική ομορφιά τους,  την ανεξάντλητη εξυπνάδα τους ή την ασύγκριτη δύναμή τους.
• Θεωρούν ότι είναι μοναδικά και σπάνια πλάσματα και θα πρέπει να συναναστρέφονται  μόνο με άτομα του «δικού τους επιπέδου», ενώ οι υπόλοιποι γύρω τους είναι κατώτεροι και δεν αξίζουν την προσοχή τους. Η συναναστροφή τους με άτομα επιτυχημένα και αναγνωρισμένα τα κάνει να νιώθουν ότι είναι και αυτά σημαντικά.
• Αναζητούν τον θαυμασμό των άλλων σε υπερβολικό βαθμό και αν δεν τον εισπράξουν πληγώνονται βαθιά, ή επιτίθενται.
• Πιστεύουν ότι λόγω της ανωτερότητάς  τους σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους θα πρέπει να απολαμβάνουν ιδιαίτερα δικαιώματα, όπως ευνοϊκή μεταχείριση ή αυτόματη συμμόρφωση των άλλων με τις επιθυμίες και τις προσδοκίες τους.
• Λειτουργούν με τρόπο χειριστικό και δεν διστάζουν να εκμεταλλευτούν τους άλλους προκειμένου να πετύχουν τους σκοπούς τους, χρησιμοποιώντας  κάθε τρόπο και κάθε μέσο.
• Ένα από τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά τους είναι η απουσία ενσυναίσθησης: της  ικανότητας  δηλαδή να μπαίνουμε στη θέση του άλλου και να κατανοούμε τα συναισθήματά του. Τα  άτομα με ΝΔΠ αδυνατούν να συντονιστούν με τα συναισθήματα των άλλων και να δημιουργήσουν συναισθηματικό δεσμό και, κατά συνέπεια,  δημιουργούν σχέσεις ρηχές και επιφανειακές ή συγκρουσιακές.
• Νιώθουν φθόνο για τους άλλους ενώ πιστεύουν ότι οι άλλοι τους φθονούν.
• Η στάση τους είναι υπεροπτική και αλαζονική. Δίνουν την εντύπωση ότι έχουν μεγάλη αυτοπεποίθηση,  όμως στην πραγματικότητα πίσω από την εντυπωσιακή βιτρίνα κρύβεται ένας εαυτός με έντονες ανασφάλειες  και εύθραυστο  «εγώ».

Βιβλιογραφία:

McWilliams, N., & Lependorf, S. (1990). Narcissistic pathology of everyday life: The denial of remorse and gratitude. Contemporary Psychoanalysis, 26(3) 
www.thenarcissisticlife.comhttp://www.globalpolitician.com