ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ:15 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ

Τα συμπτώματα της  ΙΨΔ, οι τύποι ΙΨΔ, οι αιτίες, η θεραπεία και πώς να την  ξεχωρίσετε από την  ΙΨΔΠ

Τα συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής (ΙΨΔ) δεν αφορούν απλώς το να είσαι σχολαστικός με την καθαριότητα  ή να ελέγχεις αν έχεις κλείσει  τον φούρνο.

Τα άτομα με συμπτώματα ΙΨΔ, συνήθως, έχουν παράλογους φόβους (που ονομάζονται ιδεοληψίες), τους οποίους προσπαθούν να μειώσουν εκτελώντας ορισμένες συμπεριφορές (που ονομάζονται καταναγκασμοί).

Τα άτομα με συμπτώματα ΙΨΔ αισθάνονται υποχρεωμένα να εκτελέσουν  αυτές τις ενέργειες, ακόμη κι αν δεν το θέλουν.

Η ΙΨΔ θεωρείται ότι επηρεάζει περίπου το 2,3% των ανθρώπων κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Συμπτώματα ΙΨΔ

Οι περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν συμπτώματα ΙΨΔ πριν από την ηλικία των είκοσι ετών.

 Ίσως, το πιο γνωστό παράδειγμα συμπτωμάτων ΙΨΔ αφορά εκείνους που  πλένουν επανειλημμένα τα χέρια τους (ένας καταναγκασμός) για να αποφύγουν μια ασθένεια (ιδεοληψία).

Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι θεωρούνται ότι έχουν ΙΨΔ παρά το γεγονός ότι έχουν «μόνο» ιδεοληψίες ή «μόνο» καταναγκασμούς.

Περίπου το 70 % έχει και ιδεοληψίες και ψυχαναγκασμούς, το 20 %μόνο ιδεοληψίες και το 10% μόνο καταναγκασμούς. Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα, τα συμπτώματα της ΙΨΔ περιλαμβάνουν φυσιολογικούς φόβους που φτάνουν στα άκρα.

Είναι απολύτως φυσιολογικό να ανησυχείτε για την πιθανότητα ασθένειας, αλλά εξαιρετικά άβολο να πλένετε τα χέρια σας 300 φορές την ημέρα.

Και οι εμμονές και οι ψυχαναγκασμοί αφορούν τον βαθμό στον οποίο εκδηλώνονται. Από το σημείο εκείνο που  τα συμπτώματα της ΙΨΔ προκαλούν προβλήματα στην καθημερινή ζωή, χρειάζονται αντιμετώπιση.

Συνήθη σημάδια ΙΨΔ

Ακολουθούν μερικές κοινές ιδεοληψίες, οι οποίες μπορεί να είναι συμπτώματα ΙΨΔ:

 1. Ανάγκη για τάξη και συμμετρία.

 2. Φόβος  βρωμιάς ή μόλυνσης από μικρόβια.

3. Υπερβολική αμφιβολία.

 4. Φόβος για αμαρτωλές ή κακές σκέψεις.

 5. Φόβος ενός ατόμου ότι έχει κάνει λάθος.

6. Φόβος μήπως  βλάψει άλλο άτομο.

7. Σκέψεις για ανάρμοστη  συμπεριφορά ή για φωνές με χυδαίο περιεχόμενο.

Ακολουθούν ορισμένοι τυπικοί καταναγκασμοί, που μπορεί να είναι συμπτώματα ΙΨΔ:

1. Να «κολλάει» το μυαλό σε ορισμένες εικόνες ή σκέψεις που δεν φεύγουν.

2. Επαναλαμβανόμενο πλύσιμο χεριών, ντους ή μπάνιο.

3. Επανάληψη συγκεκριμένων λέξεων ή φράσεων.

4. Τακτοποίηση  των πραγμάτων  με συγκεκριμένο τρόπο.

 5. Συνεχές μέτρημα κατά τη διάρκεια εργασιών ρουτίνας, είτε σιωπηλά είτε φωναχτά.

6. Εκτέλεση εργασιών συγκεκριμένες  φορές.

7. Έλεγχος, κάθε φορά,  πραγμάτων όπως κλειδαριές ή φούρνους.

8. Συλλογή ή αποθησαύριση πραγμάτων χωρίς αξία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν πλήρως ότι οι σκέψεις και/ή οι συμπεριφορές τους είναι παράλογες, κάποιοι όχι.

Το άγχος συνήθως επιδεινώνει τα συμπτώματα της ΙΨΔ.

Περίπου το ένα τρίτο των ατόμων με συμπτώματα ΙΨΔ κάνουν επίσης επαναλαμβανόμενες ξαφνικές κινήσεις ή ήχους. Αυτά ονομάζονται «τικ».

Συμπτώματα ΙΨΔ: σύγχυση φαντασίας και πραγματικότητας

Η σύγχυση της φαντασίας με την πραγματικότητα και η έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα είναι δύο ακόμη συμπτώματα ΙΨΔ (Paradisis et al., 2016).

Τα άτομα με ΙΨΔ είναι γνωστό ότι αποσυνδέονται από την πραγματικότητα. Αντίθετα, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη φαντασία τους.

Τα άτομα με ΙΨΔ τείνουν να βιώνουν «inferential confusion»: ουσιαστικά μπερδεύουν  τη φαντασία και την πραγματικότητα. Ο Δρ Frederick Aardema, ο οποίος έχει ερευνήσει αυτό το σύμπτωμα ΙΨΔ, είπε: «Φαίνεται ότι τα άτομα με ΙΨΔ είναι τόσο απορροφημένα από την εμμονή τους λόγω της  σύγχυσης που υπάρχει μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Συγκεκριμένα, διαπιστώσαμε ότι τα άτομα δεν βασίζονται πλέον στις αισθητηριακές τους αντιλήψεις ή στην κοινή λογική αλλά στη φαντασία τους. Για παράδειγμα, φοβούνται ότι τα χέρια τους είναι μολυσμένα με μικρόβια, οπότε τα πλένουν ξανά και ξανά επειδή είναι πεπεισμένοι ότι τα χέρια τους είναι βρώμικα παρόλο που είναι εμφανώς καθαρά».

Τύποι ΙΨΔ

Μερικοί από τους διαφορετικούς τύπους ΙΨΔ περιλαμβάνουν:

• Φόβο μόλυνσης  ΙΨΔ,
• Σχολαστικότητα ΙΨΔ,
• Έλεγχος ΙΨΔ,
• Αρρωστοφοβία ΙΨΔ,
• Τελειομανία ΙΨΔ,
• Σεξουαλικές παρεισφρητικές σκέψεις  και
• Παρεισφρητικές σκέψεις ότι μπορεί να βλάψουν κάποιον

Όλα τα συμπτώματα ΙΨΔ προκαλούνται από φόβους (για παράδειγμα, βρωμιά ή παραβίαση ενός ηθικού κώδικα) ή ενοχλητικές σκέψεις (όπως ότι μπορεί να διαπράξουν ξαφνικά μια βίαιη πράξη).

Τι προκαλεί την ΙΨΔ;

Δεν είναι γνωστό ακριβώς τι προκαλεί συμπτώματα ΙΨΔ, αλλά πιθανότατα είναι ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Με άλλα λόγια: υπάρχει κληρονομικότητα  και πιθανότατα ενεργοποιείται από το άγχος.

Πώς να μειώσετε τα συμπτώματα της ΙΨΔ

Οι δεξιότητες προσαρμοστικής αντιμετώπισης είναι ο καλύτερος τρόπος για τα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή για να μειώσουν τα συμπτώματα της ΙΨΔ, σύμφωνα με έρευνα (Moritz et al., 2018).

Οι τυπικές δεξιότητες προσαρμοστικής αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την επίλυση προβλημάτων και την αποδοχή.

Τα άτομα που αντιμετωπίζουν με προσαρμοστικότητα  τα συμπτώματα ΙΨΔ τείνουν να αναζητούν υποστήριξη από άλλους, να τρώνε σωστά, να ασκούνται τακτικά και να προβλέπουν αγχωτικά επεισόδια.

Θεραπείες για συμπτώματα ΙΨΔ

Συνήθως, χρησιμοποιούνται η  φαρμακευτική αγωγή και η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία για τα  συμπτώματα ΙΨΔ.

Υπάρχει κάποια αμφιβολία σχετικά με το εάν η φαρμακευτική αγωγή βοηθά πραγματικά πολύ. Ωστόσο, οι ψυχολογικές θεραπείες είναι συνήθως χρήσιμες για τα συμπτώματα της ΙΨΔ (Melin et al., 2020).

Η θεραπεία συχνά περιλαμβάνει να μάθει κάποιος να ανέχεται το άγχος χωρίς να εκτελεί την τελετουργική συμπεριφορά. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι πρέπει να συνδυάσουν τα αντικαταθλιπτικά με τη γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), προκειμένου να ανταποκριθούν στη θεραπεία και να μειώσουν τα συμπτώματα της ΙΨΔ.

Η CBT περιλαμβάνει μια ποικιλία τεχνικών, όπως η γνωστική αναδιάρθρωση, οι τεχνικές χαλάρωσης, τα συμπεριφορικά πειράματα  και η θεραπεία έκθεσης. Η CBT λειτουργεί στοχεύοντας τόσο τις σκέψεις όσο και τις συμπεριφορές ενός ατόμου. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θεραπεύονται, η πλειοψηφία μπορεί να μάθει να διαχειρίζεται τα συμπτώματα και να ζει μια φυσιολογική ζωή. Μετά τη θεραπεία, οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν μια σημαντική μείωση των συμπτωμάτων τους.

ΙΨΔ (Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή) VS ΙΨΔΠ (Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας)

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) συχνά συγχέεται  με την ύπαρξη ιδεοψυχαναγκαστικής προσωπικότητας (ΙΨΔΠ). Τα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστικές προσωπικότητες μπορεί, για παράδειγμα, να επιθυμούν να τακτοποιούν τα βιβλία τους αλφαβητικά, χωρίς να έχουν ΙΨΔ.

Το σημάδι ότι κάποιος έχει πραγματικά ΙΨΔ είναι ότι οι συμπεριφορές του προκαλούνται από φόβο ή ενοχλητικές σκέψεις από τις οποίες προσπαθεί να απαλλαγεί.

Η ΙΨΔ σίγουρα δεν είναι κάτι από το οποίο οι πάσχοντες αντλούν ευχαρίστηση ή ικανοποίηση.

Η Dr Elizabeth McIngvale, ειδικός στα συμπτώματα της ΙΨΔ, εξηγεί: «Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας, κατά τη γνώμη μου, είναι συχνά αυτό που η κοινωνία πιστεύει ότι είναι η ΙΨΔ.

Τα άτομα με ΙΨΔΠ μπορεί να οργανώσουν τέλεια την ντουλάπα τους, να έχουν όλα τα είδη τους χρωματικά κωδικοποιημένα και οργανωμένα ανά τύπο ή κατηγορία, ή αν ανοίξετε το ψυγείο τους, όλες οι ετικέτες τους είναι ευθυγραμμισμένες τέλεια και όλα έχουν τη θέση τους.

Όμως, τα άτομα με ΙΨΔΠ συχνά μιλούν για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ανεπιθύμητες παρεισφρητικές  σκέψεις  και ότι δεν υπάρχει φόβος σε αυτές τις συμπεριφορές. Απλώς οργανώνουν τα πράγματα με συγκεκριμένο τρόπο ή κάνουν αυτού του είδους τις ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές γιατί τους κάνει να νιώθουν καλύτερα.

Ωστόσο, η ΙΨΔ, είναι κάτι που τα άτομα δεν απολαμβάνουν – δεν υπάρχει τίποτα που τους αρέσει σε αυτό, το κάνουν επειδή αισθάνονται ότι πρέπει για να απαλλαγούν από την ενοχλητική σκέψη ή από τον φόβο. Δημιουργεί εξάντληση και είναι  εξουθενωτικό και όχι κάτι που κάνει το άτομο να αισθάνεται καλύτερα και πιο παραγωγικό όταν τελειώνει».

Μετάφραση-Απόδοση: Αλεξία Βαονάκη

Πηγή

Featured picture:By Rodnae Productions on pexels