ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΔΩΡΑ:ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΣ

Η προσφορά χριστουγεννιάτικων δώρων, σύμφωνα με έρευνες, επηρεάζει σημαντικά τις διαπροσωπικές μας σχέσεις ανάλογα, βέβαια,  με τον βαθμό της οικειότητας και το είδος της σχέσης  που έχουμε. Η επιλογή του δώρου για τα κοντινά μας πρόσωπα, είτε συνδεόμαστε συγγενικά με αυτά είτε όχι, έχει μεγάλη σημασία καθώς θα πρέπει τα δώρα μας να εκπέμπουν αγάπη και σεβασμό για  τα πρόσωπα προς τα οποία προορίζονται. Σε αυτές τις σχέσεις, ένα δώρο τυπικό ή αδιάφορο μπορεί να απογοητεύσει τον αποδέκτη του, δίνοντας  ένα  λανθασμένο μήνυμα με αρνητικό αντίκτυπο.

Σύμφωνα με τον Cheal (1987), το δώρο  έχει περιορισμένη  ικανότητα να μεταφέρει το επιθυμητό μήνυμα σε σχέση με τα μηνύματα που εκπέμπονται μέσω της λεκτικής επικοινωνίας. Σε έρευνα, όμως,  των Burgoyne & Routh (1991), διαπιστώθηκε  ότι τα δώρα, ως μη λεκτικά μηνύματα επικοινωνίας, τελικά  μεταφέρουν ένα σημαντικό εύρος μηνυμάτων, κάποια από τα οποία μάλιστα δεν μπορούν να μεταφερθούν εύκολα με άλλο τρόπο.

Τα δώρα έχουν δυο βασικούς  στόχους:

-Να δώσουν χαρά σε αυτόν που θα τα λάβει

-Να ενδυναμώσουν τις σχέσεις

Γι’  αυτό έχει σημασία να προσφέρουμε ένα δώρο που δείχνει ότι αγαπάμε και σκεφτόμαστε  τον αποδέκτη του και, επιπλέον, ότι γνωρίζουμε τι θα του άρεσε να λάβει.

Χρήματα ή δώρο;

Μπορούμε να προσφέρουμε χρήματα αντί για δώρο μόνο σε συγκεκριμένες  περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση προσφοράς χρημάτων από ένα μεγαλύτερο σε ένα νεότερο μέλος της οικογένειας. Είναι ξεκάθαρο ότι εκείνος που δίνει τα χρήματα θα πρέπει  να κατέχει μια υψηλότερη θέση στην «ιεραρχία» της οικογένειας,  όπως οι  γονείς και οι γιαγιάδες/παππούδες  σε σχέση με τα παιδιά και τα εγγόνια τους, αφού προϋπάρχει η έκφραση αγάπης και φροντίδας με την έννοια της ικανοποίησης  των υλικών αναγκών τους. Αντιθέτως, ένα χρηματικό ποσό ως δώρο δεν θα ήταν κατάλληλη  χειρονομία από τα παιδιά προς τους γονείς, αφού τα περισσότερα από τα χρήματα μπορεί να προέρχονται από τους ίδιους τους γονείς, άρα θα ήταν σαν  να τους επιστρέφουν  πίσω τα δικά τους χρήματα.

Στην περίπτωση άλλων σχέσεων οικειότητας, όπως οι φιλικές σχέσεις,  τα άτομα είναι πιθανόν να είναι στην ίδια οικονομική κατάσταση και πιθανόν η προσφορά χρηματικού ποσού αντί δώρου, να συνιστά προσβολή ή να θεωρηθεί ως  υπαινιγμός  για την κακή οικονομική κατάσταση εκείνου που λαμβάνει  το δώρο. Γι’ αυτόν τον  λόγο, τα χρήματα είναι ακατάλληλα σαν δώρο σε συνομηλίκους και στα αδέλφια μας.

Η οικονομική αξία του δώρου

Ένα άλλο ζήτημα είναι η οικονομική αξία των δώρων που δίδονται. Κοινωνιολογικές μελέτες που διερευνούν  τις οικογενειακές υποχρεώσεις καταλήγουν  στο συμπέρασμα ότι αναμένεται οι μεγαλύτεροι σε ηλικία  να δώσουν  δώρα  μεγαλύτερης αξίας στους νεότερους, ο Cheal,  όμως, έχει υποστηρίξει  ότι τα χριστουγεννιάτικα δώρα δεν λειτουργούν με αυτό τον τρόπο.

Σε αυτό το σημείο υπάρχει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Έχει σημασία η οικονομική αξία του δώρου ή «η σκέψη μετράει», όπως συνηθίζουμε να λέμε; Θα έλεγε κάποιος  ότι οι αποδέκτες των δώρων θα εκτιμούσαν τα πιο ακριβά δώρα, όμως, αυτό στην πραγματικότητα δεν ισχύει, αφού σε έρευνες  έχει βρεθεί ότι η σκέψη, πράγματι, μετράει. Έτσι, έχει μεγαλύτερη σημασία το δώρο που θα προσφέρουμε να εκπέμπει την αγάπη και  το ενδιαφέρον μας,  παρά να έχει μεγάλη οικονομική αξία.

Η χαρά της προσφοράς

Σε έρευνα που έγινε από τους Dunn, Aknin & Norton (2008)διαπιστώθηκε  ότι το να ξοδεύουμε  χρήματα για άλλους ανθρώπους μπορεί να έχει πιο ισχυρή θετική επίδραση  για την ευτυχία μας από το να ξοδεύουμε  χρήματα για τον εαυτό μας.

Μπορούν τα χρήματα να αγοράσουν την ευτυχία; Μια σειρά από έρευνες έχει δείξει ότι το εισόδημα δεν επηρεάζει ουσιωδώς  την ευτυχία μας, αρκεί βέβαια να καλύπτονται οι βασικές μας ανάγκες. Παρόλο που θα περιμέναμε ότι όσο αυξάνεται το εισόδημά μας, τόσο μεγαλύτερη ευτυχία θα βιώναμε,  κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εξηγήσεις γι’  αυτό το παράδοξο  εύρημα  είναι ότι οι άνθρωποι συχνά ξοδεύουν τα χρήματά τους σε ακριβά καταναλωτικά αγαθά τα οποία δεν προσφέρουν πολλά στην ευτυχία τους. Όταν, όμως,  προσφέρουν χρήματα για τους άλλους είτε για τα κοντινά τους πρόσωπα είτε για φιλανθρωπικούς σκοπούς, τότε τα επίπεδα της ευτυχίας τους ανεβαίνουν σημαντικά.

Τι να επιλέξουμε

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το  να προσφέρουμε ένα χρηματικό ποσό ως δώρο  θεωρείται πιο ασφαλής επιλογή, επειδή ο αποδέκτης μπορεί να το διαθέσει ανάλογα με τις ανάγκες του, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγουμε  τη σκέψη, τον κόπο και τον  χρόνο που απαιτούνται για την αγορά των δώρων. Στην πραγματικότητα, τα κοντινά μας πρόσωπα έχουν ανάγκη να λάβουν ένα δώρο που είναι  ακριβώς αυτό που θέλουν, που το έχουν ανάγκη και πιθανόν δεν θα το αγόραζαν  οι ίδιοι  για τον εαυτό τους. Άλλωστε, σε όλους μας έχει συμβεί να δεχθούμε κάποια στιγμή στη ζωή μας κάποιο δώρο που μας έκανε  να αναρωτιόμαστε αν εκείνος που μας το προσφέρει έχει την παραμικρή ιδέα για τον χαρακτήρα και τις προτιμήσεις μας. Πώς όμως θα επιλέξουμε το κατάλληλο δώρο; Θα πρέπει να μπούμε στη θέση του άλλου και  να σκεφτούμε όπως εκείνος, κάτι που προϋποθέτει να διαθέτουμε  ενσυναίσθηση. Ας προσέξουμε  τι ρούχα επιλέγει, πώς έχει διακοσμήσει το σπίτι του, ποια είναι τα αγαπημένα του χρώματα, τι του αρέσει να τρώει ή  να πίνει, τι μπορεί να χρειάζεται. Αν έχουμε τις «κεραίες» μας σε ετοιμότητα είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι κάποιο σήμα θα εντοπίσουμε.

Πόσο επηρεάζουν τα δώρα τις σχέσεις; Σύμφωνα με μελέτες, η σωστή επιλογή δώρου επηρεάζει θετικά τις σχέσεις. Αντιθέτως, μια κακή επιλογή δώρου μπορεί να κλονίσει τη σχέση διότι  άνδρες και γυναίκες, στην περίπτωση αυτή, μπορεί να θεωρήσουν  ότι δεν ταιριάζουν με τον/την  σύντροφό τους.

Πώς να προσφέρουμε το δώρο

Φροντίζουμε το δώρο μας να συνοδεύεται από μια κάρτα που θα έχουμε γράψει μόνοι μας. Ακόμη κι αν αποτύχουμε στην επιλογή του δώρου τουλάχιστον θα μεταφέρουμε μέσω της λεκτικής επικοινωνίας τα συναισθήματά μας. Αν βέβαια αυτά τα δύο στοιχεία συμβαδίζουν έχουμε πετύχει την ιδανική επιλογή.

Επιλέγουμε  ένα όμορφο περιτύλιγμα. Όλοι μας, μικροί ή  μεγάλοι απολαμβάνουμε την προσφορά του δώρου ακόμη περισσότερο όταν βρίσκεται μέσα σε ένα όμορφο περιτύλιγμα, που μας προκαλεί να το αφαιρέσουμε για να αποκαλύψουμε την έκπληξη που κρύβεται. Ας δώσουμε αυτή την χαρά στον αποδέκτη του δώρου μας.

Επιλέγουμε  την κατάλληλη στιγμή. Δεν είναι όλες οι στιγμές ίδιες. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να φροντίσουμε το δώρο μας να δοθεί σε μια στιγμή που εκείνος που θα το δεχθεί δεν θα είναι βιαστικός, αγχωμένος ή απασχολημένος  για να μπορέσει να το απολαύσει.

Bιβλιογραφία: 

-Dunn, E. W., Aknin, L. B., & Norton, M. I. (2008). Spending money on others promotes happiness. Science, 319(5870), 1687-1688.

-Burgoyne, C. B., & Routh, D. A. (1991). Constraints on the use of money as a gift at Christmas: the role of status and intimacy∗. Journal of Economic Psychology, 12(1), 47-69.

Featured image: By karolina grabowska on pexels